σύγχρονη σκέψη

Μπίφο. Άβολες αλήθειες που δεν θέλουμε να δούμε. Bifo. Scomode verità che non vogliamo vedere

Parade sur fonde rouge

Ο οργανισμός της αριστεράς είναι πολύ λίγο ζωτικός, αλλά είναι κατανοητό πως δεν θέλει να το πει και ούτε να ακούσει να το λένε. Κι εάν προσπαθούσαμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα από μια οπτική λιγάκι απρόβλεπτη? Ας αρχίζαμε να λέμε πως όχι, παιδιά,  δεν υπάρχει ζωή στα αριστερά.

Γιατί αυτή είναι η αλήθεια: δεν υπάρχει ζωή, εάν θέλετε υπάρχει ηρωική επιβίωση μα δύσκολη και φτωχική ενός εκτεταμένου αριθμού ενώσεων και οργανισμών βάσης που προσπαθούν να εγγυηθούν ικανότητα αντίστασης κάποιων ελάχιστων(τότατων) επιπέδων αλληλεγγύης.

Εάν αρχίζαμε να λέμε την αλήθεια πως από τον κορμό της αριστεράς του Εννιακόσια δεν θα ανθίσει πλέον κανένα λουλούδι, ίσως τότε καταφέρναμε να δούμε την πραγματικότητα παρούσα με τρόπο πιο ρεαλιστικό και ίσως επίσης να φανταστούμε μια διέξοδο για το μέλλον που έρχεται.

Εάν αριστερά θα πει έναν σχηματισμό ικανό να φτάσει το  5% ή ίσως και το 10% τότε ναι, ίσως μπορεί να υπάρξει ζωή αρκετή. Χάρη στην δημογραφία, χάρη στο πλάτος των ultra-εξηντάρηδων μπορούμε ακόμη να ελπίζουμε πως θα αποτελέσουμε έναν σχηματισμό που θα στείλει στο κοινοβούλιο κάποιους βουλευτές πριν εξαντληθεί λόγω της επόμενης εξαφάνισης της γενιάς που σχηματίστηκε στα χρόνια της δημοκρατίας.

Αλλά εάν αριστερά θα πει δύναμη ικανή να φανταστεί μια στροφή στην κοινωνική οικονομική και πολιτική ιστορία του κόσμου, μια δύναμη ικανή να προσελκύσει τις ενέργειες της επισφαλούς και συνδετικής γενιάς, εάν αριστερά θα πει μια δύναμη ικανή να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων που ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός έχει επιβάλλει στην ανθρωπότητα  — τότε είναι καλύτερα να μην διηγούμαστε θλιβερά ψέμματα. Δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει στον προβλέψιμο χρόνο.

Οι συνεισφορές που διάβασα στο mani­fe­sto είναι λιγότερο ή περισσότερο αξιόλογες, κάποιες μου άρεσαν πολύ. Μα  δεν μου επίστησαν την αντίληψη πως κάποια από αυτές θέλει να δει εκείνο που συμβαίνει και θα συμβεί, και κυρίως εκείνο που εμείς θα πρέπει και θα μπορούμε να κάνουμε.

Το πρώτο μάθημα που νομίζω πως χρειάζεται να συλλέξουμε από την εμπειρία των τελευταίων χρόνων είναι πως στην λέξη δημοκρατία δεν αντιστοιχεί τίποτα.

Γιατί θα έπρεπε ακόμη να παίρνω στα σοβαρά την δημοκρατία μετά την εμπειρία του Syriza? Μα δεν χρειάζονταν η ελληνική εμπειρία, για να γνωρίζουμε πως η δημοκρατία δεν είναι πλέον ένας δρόμος βατός. Φτάνει να θυμηθούμε το ιταλικό δημοψήφισμα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, τα θριαμβευτικά του αποτελέσματα, και τις επιπτώσεις του πρακτικά μηδενικές στην οικονομική και πολιτική πραγματικότητα.

Και τότε, αφού η δημοκρατία δεν είναι πλέον ένας δρόμος να διασχίσεις, σας έρχεται στο νου ένας άλλος? Σε εμένα όχι. Στο δικό μου νου έρχεται πως κάποια στιγμή στην ζωή (και στην ιστορία) είναι σκόπιμο να ξεκινήσουμε από μιαν παραδοχή αδυναμίας. Δεν μπορώ, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.

Δηλαδή, στοπ μια στιγμή. Δυο πράγματα πρέπει να τα κάνουμε, κι εάν θέλετε να τα ονομάσετε αριστερά τότε ναι, χρειάζεται η αριστερά.

Το πρώτο πράγμα να κάνουμε είναι να καταλάβουμε, οπότε να προβλέψουμε.

Μπορούμε να προβλέψουμε πως τα επόμενα η Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει ήδη μπει σε μια κατάσταση πολιτικής αποσύνδεσης, με μίση να την διασχίζουν, αποικιακής αρπαγής, θα τελειώσει με τον χειρότερο τρόπο: δεξιά. Μπορούμε να το πούμε για τα καλά πως η μόνη δύναμη ικανή να νικήσει την οικονομική δικτατορία είναι η δεξιά?

Θα πρέπει να το πούμε διότι αυτό είναι εκείνο που ήδη συμβαίνει, και οι συνέπειες θα είναι βίαιες, αιματηρές, καταστροφικές από την κοινωνική άποψη και από την ανθρώπινη άποψη. Πρέπει λοιπόν να πάψουμε τα παιχνίδια που ήδη παίξαμε εκατό φορές για να ακούσουμε το κύμα που έρχεται.

Μπορούμε να προβλέψουμε πως τα επόμενα χρόνια οι συνέπειες της οικονομικής κατάρρευσης του 2008 πολλαπλασιασμένες από τις συνέπειες της κινεζικής κατάρρευσης αυτών των μηνών θα παράξει μιαν παγκόσμια ύφεση. Μπορούμε να προβλέψουμε πως η ανάπτυξη δεν θα επιστρέψει διότι δεν είναι πλέον δυνατή, δεν είναι πια απαραίτητη, δεν είναι πλέον συμβατή με την επιβίωση του πλανήτη, και κάθε προσπάθεια να επαναδρομολογηθεί η ανάπτυξη συμπίπτει με την περιβαλλοντική και κοινωνική ερήμωση.

Η ύφεση δεν είναι μια στρατηγική, ένα σχέδιο: αυτή είναι ήδη στα γεγονότα, στους αριθμούς και στις διαθέσεις. Και μεταφράζεται σε μιαν συστηματική επιδρομή ενάντια στον μισθό, και ενάντια στις συνθήκες ζωής των πληθυσμών. Και μεταφράζεται σε έναν πλανητικό εμφύλιο πόλεμο που μόνον ο πάπας Fran­ce­sco I είχε το κουράγιο να αποκαλέσει με το όνομά του: παγκόσμιο πόλεμο.

Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι: να φανταστούμε.

Να φανταστούμε μια διέξοδο από την κόλαση ξεκινώντας από το κεντρικό σημείο στο οποίο η κόλαση στηρίζεται: τη δεισιδαιμονία που ονομάζεται ανάπτυξη, τη δεισιδαιμονία που ονομάζεται μισθωτή εργασία. Οι πολιτικές των κυβερνήσεων όλης της γης συγκλίνουν σε ένα σημείο: ευαγγελίζονται την ανάπτυξη σε μιαν στιγμή κατά την οποίαν δεν είναι πλέον ούτε επιθυμητή ούτε δυνατή, και κυρίως είναι ανύπαρκτη για τον απλούστατο λόγο πως δεν χρειαζόμαστε να παράγουμε μιαν ευρύτερη μάζα εμπορευμάτων, αλλά έχουμε ανάγκη να αναδιανέμουμε τον υπάρχοντα πλούτο.

Οι πολιτικές των κυβερνήσεων όλης της γης συγκλίνουν σε ένα δεύτερο σημείο: να εργάζεσαι περισσότερο, να μεγαλώνει η ανεργία και ταυτοχρόνως να μεγαλώνει η παραγωγικότητα. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αυτές οι πολιτικές να έχουν επιτυχία. Αντιθέτως η ανεργία προορίζεται να μεγαλώσει, μιας και η τεχνολογία παράγει με τρόπο μαζικό την πρώτη γενιά έξυπνων αυτόματων. Εδώ και πενήντα χρόνια η αριστερά έχει επιλέξει να υπερασπίζεται την απασχόληση, την θέση εργασίας και την υπάρχουσα σύνθεση της εργασίας. Ήταν ο λαθεμένος δρόμος  ήδη από τα χρόνια ’70, έγινε ένας δρόμος καταστροφικός στα χρόνια ’80. Ήταν ο δρόμος που έφερε τους εργαζομένους στην ήττα, στην μοναξιά, στον πόλεμο όλων εναντίον όλων.

Per­ché dovremmo difen­dere la sini­stra visto che è stata pro­prio la sini­stra a por­tare i lavo­ra­tori nel vicolo cieco in cui si tro­vano oggi?

Για εργασία, απλούστατα, η ανάγκη είναι όλο και λιγότερη, και κάποιος πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται με τρόπο τέτοιο για την δραστική μείωση και γενικευμένη του χρόνου εργασίας. Κάποιος πρέπει να διεκδικήσει την δυνατότητα απελευθέρωσης ενός όλο και μεγαλύτερου τμήματος του κοινωνικού χρόνου για να τον προορίσει στην φροντίδα την εκπαίδευση και την χαρά.

Ξέρω καλά πως δεν πρόκειται για ένα σχέδιο για αύριο ή μεθαύριο. Στα τελευταία σαράντα χρόνια η αριστερά θεώρησε την τεχνολογία σαν έναν εχθρό από τον οποίον έπρεπε να προστατευτεί, πρόκειται αντιθέτως για την διεκδίκηση  της ισχύος της τεχνολογίας σαν παράγοντα απελευθέρωσης, πρόκειται για μετασχηματισμό των κοινωνικών προσδοκιών, απελευθερώνοντας την κοινωνική κουλτούρα από τις προκαταλήψεις που η αριστερά συνεισέφερε να διαμορφωθούν.

Πόσος χρόνος μας χρειάζεται? Θα φθάσουν δέκα χρόνια? Ίσως. Κι εν τω μεταξύ? Εν τω μεταξύ κοιτάζουμε, μιας και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Τι κοιτάζουμε? Την καταστροφή που ήδη συντελείται και που κανείς μπορεί να σταματήσει. Κοιτάζουμε την διαδικασία τελικής αποσύνθεσης της ευρωπαϊκής Ένωσης την νίκη των δεξιών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, την χειροτέρευση των συνθηκών ζωής της κοινωνίας. Είναι διαδικασίες γραμμένες στην υλική σύνθεση του παρόντος, και στον συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στις τάξεις.

Μα φυσικά δεν μπορούμε να στεκόμαστε και να κοιτάμε, διότι σκοπός είναι επίσης να επιβιώσουμε.

Να ένα σχέδιο εντυπωσιακά σημαντικό: να επιβιώσουμε συλλογικά, νηφάλια, στην άκρη, περιμένοντας. Στοχαζόμενοι, με φαντασία, και διαδίδοντας την συνείδηση μιας δυνατότητας που είναι γραμμένη στην συλλογική γνώση, και που αυτή την στιγμή δεν διαγράφεται: την δυνατότητα να κάνουμε την γνώση τον μοχλό για να απελευθερωθούμε από την εκμετάλλευση.

Να περιμένουμε το πρωινό σαν τυφλοπόντικος.

Franco Bifo Berardi

2 σκέψεις σχετικά με το “Μπίφο. Άβολες αλήθειες που δεν θέλουμε να δούμε. Bifo. Scomode verità che non vogliamo vedere

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s