ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ BOLOGNA: ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΔΙΧΩΣ ΔΙΕΞΟΔΟΥΣ.

Τους επόμενους μήνες, τα κόμματα της κυβερνητικής πλειοψηφίας καταλήγουν σε μια συμφωνία για την δρομολόγηση και την έγκριση μιας σειράς διαταγμάτων για τη δημόσια τάξη που επιδεινώνουν με ανελεύθερο τρόπο το νόμο Reale. Η ειδική φυλακή ιδρύεται επίσης με σκοπό να συγκεντρωθούν οι πολιτικοί κρατούμενοι και οι «κοινοί» που θεωρούνται πιο επικίνδυνοι. Αυτά τα μέτρα, καταργώντας θεμελιώδεις εγγυήσεις του συνταγματικού δικαίου, διαμορφώνουν τα χαρακτηριστικά ενός νέου «κράτους έκτακτης ανάγκης». Η πλειοψηφία των «αναγνωρισμένου κύρους δημοκρατικών προσωπικοτήτων» της διοίκησης της δικαιοσύνης, της πολιτικής και του πολιτισμού σιωπούν ή συναινούν, και μόνο λίγες και ασθενικές φωνές ανυψώνονται για να καταγγείλουν τους κινδύνους αυτής της περαιτέρω αυταρχικής στροφής των θεσμών του κράτους. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στη «Lotta Continua» στις 6 αυγούστου με τίτλο «Η δημόσια τάξη σε μια ‘ελεύθερη’ χώρα ή η ένδειξη υποψίας», έτσι γράφει ο δικηγόρος Luca Boneschi: «Ο Cossiga είπε πριν από κάποια εβδομάδα [ …] ότι η Ιταλία είναι η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο.

Αντί να χαιρετιστεί με γέλιο και να σχολιαστεί με αίσθηση του χιούμορ, η δήλωση μεταφέρθηκε, με την τυπική δουλικότητα των διαφόρων Piero Ottone, στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων σαν να ήταν ένα σοβαρό πράγμα. Και αυτό με οδήγησε να προβληματιστώ. Σίγουρα, είναι μόνο ζήτημα κατανόησης: η Ιταλία είναι η πιο ελεύθερη χώρα του κόσμου.«Είναι ελεύθερη να έχει για υπουργό Εσωτερικών ακριβώς ένα Cossiga, εκείνον που στέλνει στους δρόμους στις 12 μαΐου στη Ρώμη τους πράκτορες μεταμφιεσμένους και οπλισμένους για να προκαλέσουν και να σκοτώσουν, που δέρνει βουλευτές όπως ο Mimmo Pinto, που αποτυγχάνει σε οποιονδήποτε κανόνα διαλόγου παρέχοντας σε πρώτη μετάδοση τις ηχογραφήσεις των τηλεοπτικών εκπομπών του Pannella για να απαντήσει προσβάλλοντας, που στέλνει τους πράκτορές του να τριγυρνούν στους δρόμους πυροβολώντας ενάντια σε οποιονδήποτε έχει μια συμπεριφορά «ύποπτη» και τον σκοτώνει. Αυτός είναι πάντα εκεί, να κάνει τον υπουργό με την σύμφωνη γνώμη της ιστορικής αριστεράς: αυτή ναι και είναι ελευθερία.«Ελεύθερη, η Ιταλία, ακόμη και να μετρά μέσα στην πρόσφατη ιστορία της υπουργούς μαφιόζους, και να ακούμε τον Μoro να υπερασπίζεται υπουργούς κλέφτες, και να έχουμε μια κυβέρνηση που να στηρίζεται από έναν υπουργό εφ’ όρου ζωής όπως ο Αndreotti, πάντα παρόντα στα σημεία κλειδιά της εξουσίας […].

«Για πολλούς η Ιταλία είναι μια πολύ ελεύθερη χώρα: για παράδειγμα για τους καραμπινιέρους οι οποίοι, πέρα από το να μπορούν να πυροβολούν κατά βούληση, έχουν γίνει και εκτελεστές με εγκώμιο […]. «Για παράδειγμα, ακόμη, ελεύθερη για τη Roche, που μπορεί να δηλητηριάζει ολόκληρα χωριά χωρίς πρακτικές συνέπειες, και για τη δημόσια αρχή της περιοχής της Λομβαρδίας, η οποία σπαταλά δισεκατομμύρια σε ένα ψεύτικο έργο αποκατάστασης επάνω στο πετσί των πληθυσμών.«Τώρα, γίνεται ελεύθερη χώρα και για το PCI-ΚΚΙ: το οποίο κρατήθηκε πάντα πολύ μακριά από οποιοδήποτε κέντρο εξουσίας και κατηγορήθηκε για τα πιο βάναυσα πράγματα μέχρι να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τις δημοκρατικές ελευθερίες, αλλά σήμερα, υπογράφει μια προγραμματική συμφωνία που καταστέλλει τις πολιτικές και αστικές ελευθερίες, με θέμα τη δημόσια τάξη, που αποδέχεται το φρικτό σύμφωνο με τις πολυεθνικές για το θέμα των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο προωθεί έναν καταπιεστικό σχεδιασμό της κοινωνίας προσανατολισμένης στην απόδοση, αποτελεί μέρος της κυβερνητικής πλειοψηφίας και έχει πρόσβαση στα δημόσια αξιώματα.«Αυτό νομίζω ότι είναι το κεντρικό σημείο μιας συζήτησης σχετικά με την καταστολή (ή την ελευθερία) σήμερα στην Ιταλία: διότι καταστολή υπέστημεν από πάντα, από το 1948 μέχρι σήμερα, και σίγουρα από το 1968, όταν το σύνθημα ‘η καταστολή δεν θα περάσει’ ήταν ότι περισσότερο ψεύτικο μπορούσε να ειπωθεί. Μόνο που τα τελευταία χρόνια, ακόμη και με αβεβαιότητες, βραδύτητες και λάθη, το PCI κατέληγε να βρίσκεται προς την σωστή πλευρά και να υπερασπίζεται τις ελευθερίες όλων, ενώ τώρα έκανε μια σαφή επιλογή: πρόσβαση στην «εξουσία» σε αντάλλαγμα για το αστυνομικό κράτος.

Και να που, πέρα από κάθε λογική τόσο βιομηχανικής ανάπτυξης όσο και των αναγκών της χώρας, το P.C.I. υποστηρίζει και επιβάλλει την κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (που συνεπάγονται, για παράδειγμα, οικονομική, τεχνολογική και πολιτική εξάρτηση, πολύ σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια των πληθυσμών, μη αναστρέψιμα περιβαλλοντικά σφάλματα και αποτυχίες, έκτακτα εσωτερικά μέτρα δημόσιας τάξης), επιτίθεται και επιδιώκει να τροποποιήσει, καθιστώντας ανέφικτο, ένα δημοκρατικό μέσο πάλης, από τα κάτω, και προστασίας των μειονοτήτων, όπως το δημοψήφισμα, δέχεται να εξαλείψει ολόκληρα άρθρα του δημοκρατικού Συντάγματος με τις νέες προτάσεις για τη δημόσια τάξη οι οποίες, επικίνδυνες από μόνες τους, αντιπροσωπεύουν την επικύρωση εκ των προτέρων του νόμου Reale, ενάντια στον οποίον το PCI είχε (αν και με το ζόρι) ψηφίσει […] «Εάν αυτό το είδος μέτρων γίνει νόμος, πιστεύω ότι η Ιταλία θα είναι αναμφισβήτητα η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο για κυβερνήτες και αστυνομικούς, για να εκφοβίζουν να παραποιούν, να παραβιάζουν τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα. Με λίγα λόγια, ο φασιστικός κώδικας θα καταλήξει να μοιάζει με παράδειγμα φωτισμένου φιλελευθερισμού, και το Σύνταγμα, που δεν εφαρμόστηκε για πολλά χρόνια σε πολλά μέρη του, υπονομεύεται τώρα αποφασιστικά: αυτό είναι το τίμημα, απολύτως παράλογο, που η ιστορική αριστερά πληρώνει για την «εξουσία».» (15).

Από το Παρίσι μια ομάδα γάλλων διανοουμένων συντάσσει μια έκκληση (βλέπε κεφάλαιο 11) κατά της καταστολής στην Ιταλία Η πρωτοβουλία προκαλεί μια σκληρή δημόσια διαμάχη μεταξύ των ιταλών διανοουμένων σχετικά με το ρόλο τους σε σχέση με τη συνεχιζόμενη πολιτική σύγκρουση μεταξύ του κομματικού συστήματος και του κινήματος. Η συζήτηση σύντομα ξεπερνά τις έδρες της επίσημης πνευματικότητας, συγκεκριμενοποιούμενη μέσα στην πρόταση για μια εθνική συνδιάσκεψη του Κινήματος επάνω στην καταστολή που καλείται για τον σεπτέμβριο στη Μπολόνια. Ενώ το Κ.Κ.I., το οποίο κυβερνά την πόλη, δεν αντιτίθεται στο σχέδιο, αποδεχόμενο την «πρόκληση», σχεδόν ολόκληρος ο τύπος τονίζει το γεγονός, απεικονίζοντας καταστροφικά σενάρια σύμφωνα με οποία ορδές ένοπλων χουλιγκάνων θα μπορούσαν να προκαλέσουν εκτεταμένες λεηλασίες και καταστροφές. Για την περίσταση, το υπουργείο εσωτερικών προδιαθέτει έξι χιλιάδες αστυνομικούς για να φρουρούν τα νευραλγικά σημεία της πόλης, ειδικά γύρω από τη φυλακή, όπου ορισμένα μέλη του κινήματος είναι έγκλειστα και το δικαστικό σώμα θεωρεί πως είναι υπεύθυνα για την «συνωμοσία» των εξεγερτικών ημερών του μαρτίου. Και η τοπική ομοσπονδία του Κ.Κ.Ι., μετά τη διακήρυξη από το στόμα του αρχηγού του και δημάρχου της πόλης Zangheri «Μπολόνια, η πιο ελεύθερη πόλη του κόσμου», ενεργοποιεί το σύνολο των αγωνιστών του με λειτουργίες «ελέγχου και επαγρύπνησης».

Στο κίνημα η είδηση για το ραντεβού της Μπολόνια δημιουργεί αυθόρμητα μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση. Στις 22, 23 και 24 σεπτεμβρίου η Μπολόνια εισβάλλεται από εκατό χιλιάδες νέους που προέρχονται από όλη την Ιταλία, ακόμη και από τα πιο περιφερειακά κέντρα. Τρένα, λεωφορεία, φάλαγγες αυτοκινήτων μεταφέρουν ποτάμια πολύχρωμου κόσμου με σακίδια, κουβέρτες, υπνόσακους, κοστούμια, μουσικά όργανα. Οι δρόμοι του κέντρου διασχίζονται από ασταμάτητες ροές χιλιάδων ανθρώπων. Οι πλατείες, τα πάρκα, τα δημόσια κτίρια μετατρέπονται σε τεράστιους καταυλισμούς.Στους δρόμους ζωγραφίζουν, χορεύουν, τραγουδούν, παίζουν, παίζουν και ακούν μουσική, θέατρο, κινούμενα σχέδια. Aλλά δεν είναι μόνο ένα «συνεχές πάρτι» που το ζουν ως ανάγκη να συναντηθούν, να μιλήσουν και να αναμετρηθούν μέσα στον πλούτο των διαφορετικών αμοιβαίων εμπειριών.

Στην πραγματικότητα, μαζί με την εορταστική μάζα των ανώνυμων μελών του κινήματος, και τα «στρατεύματα» των οργανωμένων πολιτικών ομάδων και των «παρατηρητών» των μαχητικών σχηματισμών που έχουν ενισχυθεί προσγειώνονται στη Μπολόνια. Εκείνες τις ημέρες όλες οι εκφράσεις της «πολιτικής τάξης» του κινήματος θέτουν εκ νέου επί τάπητος το μακροχρόνιο πρόβλημα που πρέπει να επιλύσουν, της στρατηγικής γραμμής της οργάνωσης και του προγράμματος.Όλες οι οργανωμένες ομάδες έρχονται ήδη σε παράταξη, η καθεμιά στη δική της προκαθορισμένη θέση, στη δική της τοποθέτηση, με πολλούς σεχταριστικούς πειρασμούς και ελάχιστη προθυμία να επιδιώξουν κάποια ομοιογένεια. Μέσα στο κλειστό γήπεδο δέκα χιλιάδες αγωνιστές των διαφόρων οργανώσεων, περισσότερο από το να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, συγκρούονται και κάποιες στιγμές και σωματικά. Το Palazzetto dello Sport γίνεται αρένα και παλκοσένικο στο οποίο κάθε πολιτική θέση δίνει την παράστασή της, δηλώνοντας ότι από εκείνη τη στιγμή θα ασκεί έτσι κι αλλιώς το δικό της σχέδιο.

Οι μοναδικές τακτικές συμμαχίες οριοθετούνται μεταξύ των συνιστωσών της οργανωμένης εργατικής Αυτονομίας ως συνάρτηση της επίσημης κατάκτησης της «πολιτικής κατεύθυνσης» επί του κινήματος. Για αυτές τις συνιστώσες είναι μια στιγμή αναπαράστασης δύναμης που συμβολικά επιλύεται με την «απέλαση» των άλλων συνιστωσών που θεωρούνται ως η «δεξιά» του κινήματος. Έτσι λαμβάνει χώρα η εκδίωξη πρώτα του MLS, μετά της Avanguardia operaia και τελικά της Lotta continua. Η συντριπτική πλειοψηφία του κινήματος ζει με ανάμικτα συναισθήματα τις πληγές που συμβαίνουν στον τόπο στον οποίον έχει ανατεθεί η πολιτική λύση των κυριότερων στρατηγικών προβλημάτων που σφίγγουν σαν τανάλια εδώ και μήνες το κίνημα. Επί τρεις ημέρες αναμειγνύονται και εναλλάσσονται ανυπόμονη αποξένωση και αγωνιώδης προσδοκία για τα αποτελέσματα του μεγαλύτερου διαλόγου που τέθηκε σε εφαρμογή από το κίνημα.

Από αυτή την άποψη, η θέση της δημιουργικής συνιστώσας του κινήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική, της οποίας η κινητήρια δύναμη βρίσκεται ακριβώς στη Μπολόνια. Ένας από τους πρωταγωνιστές της την περιγράφει ως εξής: «Το ‘A / traverso’ κυκλοφόρησε τον ιούνιο του ’77 με ένα νούμερο με τον τίτλο: ‘Η επανάσταση τελείωσε, κερδίσαμε’. Πολλοί διάβασαν τον τίτλο ως ένα ειρωνικό αστείο. Στην πραγματικότητα έπρεπε να ληφθεί υπόψιν πολύ σοβαρά και κυριολεκτικά.

Εκεί όπου τα επαναστατικά κινήματα του Εικοστού αιώνα νόμιζαν ότι μπορούσαν να ανατρέψουν και να ξεπεράσουν την καπιταλιστική κοινωνική μορφή, το αυτόνομο κίνημα έθετε τις προϋποθέσεις για μια νέα αντίληψη της απελευθερωτικής διαδικασίας.«Αυτή η νέα αντίληψη δεν συνεπάγονταν μια ρήξη του πολιτικού συστήματος εξουσίας, αλλά τη δημιουργία ενός κοινωνικού χώρου ικανού να ενσαρκώσει την ουτοπία μιας κοινότητας που ξυπνά και αναδιοργανώνεται έξω από το κυρίαρχο πρότυπο της οικονομικής ανταλλαγής εργασίας και μισθών. Η εξάλειψη της εργασίας γίνεται η αντικειμενική τάση, η σιωπηρή δυνατότητα της τεχνολογίας και του κοινωνικού συστήματος της γνώσης. Το μοντέλο της πολιτικής επανάστασης δεν μπορεί πλέον να εφαρμοστεί: με αυτή την έννοια η επανάσταση τελείωσε «. Αλλά το δεύτερο μέρος του τίτλου είναι πιο δύσκολο να ερμηνευτεί.

Τι σημαίνει «έχουμε κερδίσει, νικήσαμε»; Προσπαθήσαμε με αυτή τη φράση, σαν να ήταν ένα είδος εξορκισμού, ή μάλλον η ένδειξη μίας ψυχικής στάσης, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να αντιμετωπιστεί με όρους συνειδητού και συλλογικού πειραματισμού η διαδικασία της εξάλειψης της εργασίας, η διαδικασία εκείνη που ωρίμασε από τον τεράστιο μετασχηματισμό που καθορίστηκε από τις σύγχρονες τεχνολογίες, από τη συνεισφορά τεχνικο-επιστημονικής εργασίας μέσα στην παραγωγική διαδικασία, η οποία κατέστησε δυνατή την υποκατάσταση της ανθρώπινης εργασίας, την εξάλειψη της εργασίας ως μοντέλο δραστηριότητας.»Αυτή η διαίσθηση, που υπάρχει στο έργο του «A / traverso», δεν κατάφερε με κανέναν τρόπο να μεταφραστεί πολιτικά στο συνέδριο της Μπολόνια του σεπτεμβρίου 1977. Στο Συνέδριο επαναλαμβάνεται, παρουσιάζεται ξανά η ψυχή της οργάνωσης, δηλαδή η προσπάθεια να επαναφερθεί όλο εκείνο που είχε συμβεί τους προηγούμενους μήνες μέσα σε οργανωτικές φόρμουλες. Η νέα πρόταση είχε επιλέξει τη σιωπή επειδή εκείνη τη στιγμή δεν είχε τίποτα να πει.«Εκείνο που είχαμε να πούμε το είπαμε στο τεύχος του ιουνίου του «A / traversο» και ήταν μια ανάλυση επάνω σε όλο αυτό που θα συνέβαινε στα επόμενα χρόνια, η περιγραφή του πνευματικού έργου μέσα στη νέα τεχνολογική οργάνωση.«Δεν είχαμε μια πολιτική πρόταση σε αυτό επάνω, αλλά είχαμε επεξεργαστεί το κείμενο ενός νέου Συντάγματος της ιταλικής δημοκρατίας, ένα είδος ντανταϊστικού σεναρίου που θα παρουσιάζαμε κατά τις ημέρες της διάσκεψης: ήθελε να είναι ένα είδος ανάγνωσης των κεφαλαίων του Συντάγματος από την άποψη της απελευθέρωσης που βρίσκονταν σε εξέλιξη.

 

«Θέλαμε να στήσουμε ένα πάλκο στην πλατεία Maggiore και εκεί, σε κάποια στιγμή στη μέση του κόσμου, να δηλώσουμε ότι η αντιδικία μας με το ιταλικό κράτος είχε ολοκληρωθεί, ότι ο ιστορικός συμβιβασμός (η μόνη πρόταση που είχε κάνει το κράτος) είχε αποτύχει, και ότι το κράτος μπορούσαμε να το θεωρήσουμε διαλυμένο, πράγμα που σε κάθε περίπτωση μπορούσε να θεωρηθεί θετικό, διότι έτσι κι αλλιώς αυτό που θέλαμε ήταν ήδη σε εξέλιξη, η εργατική εργασία θα εξαφανιστεί τα επόμενα χρόνια και ως εκ τούτου ας ξαναφτιάξουμε το Σύνταγμα ξεκινώντας από αυτή τη βασική συνειδητοποίηση: η εργατική εργασία εξαφανίζεται, να θεμελιώσουμε την ανθρώπινη ζωή επάνω σε άλλες βάσεις.«Κυκλοφορούσε λοιπόν μια κουβέντα σχετικά με την εναλλακτική λύση που θα σημάδευε την εποχή μας, εξαιρετικής σημασίας: η διαδικασία απόρριψης της εργασίας οδηγεί στην εντατική χρήση της τεχνολογίας και αυτό είναι ένα απεγνωσμένο και δραματικό πράγμα αν το θεωρήσουμε ως ατυχία, σαν δυστύχημα, αν αντιθέτως το δούμε σαν μια διαδικασία που μπορούμε να διαχειριστούμε συλλογικά καθίσταται ένα άλλο πεδίο απελευθέρωσης. Όμως για να γίνει αυτό χρειάζεται να απαλλαγούμε από το επίσημο περιτύλιγμα που εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το κράτος, οπότε θεμελιώνουμε ξανά το ιταλικό Σύνταγμα.»Αυτό που είχαμε να πούμε ήταν: παιδιά μας περιμένουν καταστροφικά χρόνια, αλλά μέσα σε αυτά τα χρόνια θα εξελιχθεί μια μελλοντική διαδικασία την οποία εμείς μπορούμε να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε, όπου οι διαδικασίες της αυτονομίας θα μπορέσουν να εκδηλωθούν στα νέα στρώματα. «Στην πραγματικότητα, αυτό που βρήκαμε στη συνέχεια στη Μπολόνια ήταν μια άλλη ένταση.«Το συνέδριο του Σεπτεμβρίου γεννήθηκε στο Παρίσι τις ημέρες που κάναμε την έκκληση κατά της καταπίεσης που υπέγραψαν οι Γάλλοι διανοούμενοι. Αρχικά κανείς δεν πίστευε ότι την περίσταση εκείνη θα ακολουθούσαν τόσοι πολλοί». Υπήρξε μια στιγμή αντιθέτως που όλοι θεώρησαν ότι έπρεπε να παν εκεί, γιατί θα ήταν μια ευκαιρία στην οποία θα μπορούσαμε να ιδωθούμε, να μιλήσουμε, να λογαριαστούμε και να αναμετρηθούμε, να μετρήσουμε, να ακουστεί ο λόγος μας και να ληφθεί σοβαρά  υπόψη.

Περιμέναμε κάτι μαγικό, δημιουργήθηκε μια δραματική προσδοκία και ένα ξεκάθαρο χάσμα μεταξύ του κλειστού γηπέδου που ήταν ο καθορισμένος τόπος της πολιτικής τάξης και τoυ χώρου της στράτευσης των διαφόρων ομάδων, και από την άλλη πλευρά ενός μεγάλου αριθμού των μορφών ζωντάνιας και κίνησης και μαζικού θεάματος. «Όλοι είχαν έρθει στη Μπολόνια με μεγάλες προσδοκίες που είχαν απογοητευτεί. Στο αίτημα μιας μετα-οργανωτικής λύσης, το πολιτικό στέλεχος επαναπρότεινε το παλιό μοντέλο ως απάντηση, και οι άλλοι δεν είχαν ούτε την ενέργεια ούτε την επινόηση ικανές να δώσουν μια νέα πολιτική λύση, επειδή δεν υπήρχε μια πολιτική λύση. »Η πορεία που κλείνει το συνέδριο, επιβλητική και υπέροχη, πορεύεται για ώρες και ώρες. Παρά τη λεκτική επιθετικότητα των συνθημάτων δεν υπάρχει σύγκρουση με την αστυνομία. Στο τέλος μια λεπτή αίσθηση πικρίας, απογοήτευσης, αποθάρρυνσης συντροφεύει τον κόσμο πίσω στις περιοχές τους και στους τόπους ζωής και αγώνα τους. Όλοι υπόσχονται πως θα συνεχίσουν, θα προχωρήσουν, αλλά κανείς δεν μπορεί να κρύψει το δραματικό ερώτημα στον εαυτό του: μπροστά πως; μπροστά που; «

https://www.academia.edu/28083383/Nanni-Balestrini-Primo-Moroni-L-Orda-d-Oro-1968-1977-la-grande-ondata-rivoluzionaria-e-creativa-politica-ed-esistenziale.pdf