«Arrivano i nostri» di Dario Paccino
του Giorgio Stern – Βιβλία προς ανάκτηση: όγδοο επεισόδιο (*). Ακολουθεί μια ελάχιστη βιβλιογραφία για τους ιθαγενείς αμερικανούς.
Μια επανέκδοση του «Arrivano i nostri – Ιστορία των Ερυθρόδερμων» του Dario Paccino; Ποιος ξέρει.
Ένα βιβλίο πριν από σχεδόν εβδομήντα χρόνια, το οποίο αποτελεί πλέον ένα αρχέτυπο μαρξιστικής ιστοριογραφίας που αναφέρεται στο Old West, Στην Άγρια Δύση, που σε αυτή την περίπτωση χάνει όλo τo ευφάνταστο και παραποιητικό του “Old”.
Και αυτό δίνει ήδη στον τόμο την αξία του ντοκουμέντου.
Αν ένας σκηνοθέτης, ας πούμε ο Marco Ferreri, τότε είχε φτιάξει μια ταινία, μου αρέσει να πιστεύω ότι θα την ονόμαζε «Έρχονται τα Τέρατα-Arrivano i Mostri» (τότε ο Ferreri γύρισε το υπέροχο «Μην αγγίζετε τη λευκή γυναίκα»).
Το βιβλίο του Paccino βάζει την Ιστορία πίσω στη θέση της, γι’ αυτό και γοητεύτηκα, συνέβαλε σε επιλογές που επηρέασαν το μέλλον μου.
Χωρισμένο σε πέντε θεματικά μέρη και τριάντα επτά κεφάλαια, το «φτάνoυν οι δικοί μας» πληροφορεί, ευκίνητα, για γεγονότα και πρωταγωνιστές που τοποθετούνται σε ένα ευρύτερο οργανικό όραμα από ότι ο τίτλος αφήνει να εννοηθεί.
Το κάνει ευθύς εξ αρχής, θέτοντας την ερώτηση «Γιατί μια ιστορία των Ινδιάνων;» Γυρίζοντας την απάντηση σε εκείνη την μικροαστική, αυταρχική και τιποτένια Ιταλία που πηγαίνει από τον Croce στον D’Annunzio και στον «ευρωπαίο φιλισταίο (που) πιστεύει ότι ανακάλυψε την Αμερική με τον Χριστόφορο Κολόμβο«, αναφέροντας τον Gramsci που εκείνοι οι ίδιοι κρατούσαν στη φυλακή.
Ο Dario Paccino ξεκαθάρισε (το ξεκαθάρισε τότε!) ότι το να μιλάμε για τον Ινδιάνο είναι να μιλάμε επίσης για εμάς και το ασυνείδητό μας.
309 σελίδες κειμένου, 13 σελίδες σημειώσεων και ευρετηρίων στη μικροσκοπική και πολύτιμη εκτύπωση των Εκδόσεων Avanti (1956).
Ένα σεντούκι θησαυρού με πεντακόσια χρόνια γεγονότων. Ακόμα και αστείων, πνευματωδών, τόσο ποικίλων όσο στην πραγματικότητα, πάντα τεκμηριωμένων, βασισμένων στα αίσχη μιας ολοκληρωτικής και άγριας αποικιακής κατάκτησης.
Οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου αγγίζουν ακριβώς αυτή την ουρά της Ιστορίας του 19ου αιώνα, ίσως την πιο εξέχουσα, που συζητήθηκε και συζητιέται σήμερα, η οποία οδήγησε τους Ινδιάνους στον επόμενο αιώνα. Και εδώ αποκαλύπτει σχεδόν τα εβδομήντα χρόνια. Προφανώς, ο Dario Paccino ήταν εκείνη τη στιγμή ο μόνος πρόδρομος εκείνου του Εξήντα οκτώ, σπάταλου σε ντοκιμαντέρ «ευρημάτων» και δοκίμων λόγω της εισβολής του Ινδιάνου, απροσδόκητου πρωταγωνιστή στην δική μας Ιστορία. Αλλά είναι εβδομήντα χρόνια ριζωμένα στον χρόνο μιας πολύ διαφορετικής και καλύτερης Ιταλίας από ό, τι σήμερα.
Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, αν κάποιος ήθελε να προτείνει την επανέκδοση του «φθάνουν οι δικοί μας – ιστορία των ερυθρόδερμων», θα συνιστούσα να μην φοβάται τον τίτλο: είναι τέλειος. Τέλειος διότι δεν είναι «πολιτικά διεφθαρμένος (συγγνώμη) ορθός». Τέλειος επειδή ξένος στην αυτοαθωωτική λογική: ναι, έχουμε εξοντώσει τους Ερυθρόδερμους, αλλά τώρα τους αποκαλούμε «ιθαγενείς της Αμερικής» και κλαίμε γι’ αυτούς. Είμαστε καλοί τώρα. Αυτό μας επιτρέπει να ονομάζουμε τρομοκράτες τους παλαιστίνιους, επαναλαμβάνοντας τους εαυτούς μας και αύριο να τους αποκαλούμε «ιθαγενείς της Παλαιστίνης».
Σαν καλός ευρωπαίος στην αρχή μου είχε προκαλέσει έκπληξη πως το Αμερικανικό Ινδιάνικο Κίνημα-American Indian Movement ονομάστηκε έτσι ή που στις πινακίδες της «Πορείας των διαρρηγμένων Συνθηκών» του 1972 οι Ερυθρόδερμοι (ναι, οι Ερυθρόδερμοι) είχαν γράψει με μεγάλα γράμματα «I’M RED AND PROUD TO BE IT», ‘είμαι κόκκινος και περήφανος γι’ αυτό’, αστειευόμενοι το «πολιτικά ορθό» μας, ευτυχισμένοι που υπάρχουν και αντιστέκονται.
PROUD TO BE IT, Περήφανος όπως ο Dario Paccino.
O Giorgio Stern είναι συγγραφέας των «ινδιάνικων Φυλών, κεφάλαιο, προλετάριοι στην ιστορία της Βόρειας Αμερικής» (εκδότης Zambon) του 2019, αλλά πρόσφατα ανατυπώθηκε και ενημερώθηκε: θα το συζητήσουμε σύντομα στην bottega.
(*) Η ιδέα αυτής της στήλης είναι του Giuliano Spagnul: «… μια σειρά από κριτικές για την ενθάρρυνση της ανατύπωσης (ή προς έναν νέο εκδοτικό οίκο) από εκτυπώσιμα, πολύτιμα βιβλία εκτός καταλόγου που πρέπει να ανακτηθούν». Ξεκινήσαμε στις 2 απριλίου (φυσικά με τον Giuliano) να μιλάμε για Gunther Anders: «Essere o non essere». Μετά L’epica latina: Daniel Chavarrìa (14 απριλίου) του Pierluigi Pedretti, «Poema pedagogico» di Anton Makarenko (30 απριλίου) του Raffele Mantegazza, «Il signore della fattoria» di Tristan Egolf (12 μαίου) του Francesco Masala, «Chiese e rivoluzione in America latina» (26 μαίου) του David Lifodi, «Teatro come differenza» di Antonio Attisani (9 ιουνίου) ξανά του Giuliano Spagnul και «Dizionario della paura» di Marcello Venturoli e Ruggero Zangrandi (23 ιουνίου) του Giorgio Ferrari. Έχουμε ορίσει μια δεκαπενθήμερη προθεσμία, περίπου. Αν κάποια/ος θέλει να μπει, θα βρει τις πόρτες ανοιχτές. [db για την “bottega”]
ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΙΝΔΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
σε επιμέλεια του Κέντρου έρευνας για την ειρήνη (του Viterbo)
- Alce Nero, «La sacra pipa», Rusconi, Milano 1986, 1993, pp. 192.
– Sherman Alexie, «Lone Ranger fa a pugni in paradiso», Frassinelli, 1995, pp. X + 230.
– Stephen E. Ambrose, «Cavallo Pazzo e Custer», Rizzoli, Milano 1978, pp. 600.
– Franz Boas, «Introduzione alle lingue indiane d’America», Boringhieri, Torino 1979, pp. 160.
– Bruno Bouchet (a cura di), «Wovoka. Il messaggio rivoluzionario dei nativi americani», Libreria Editrice Fiorentina, Firenze 1982, pp. 144.
– Dee Brown, «Attorno al fuoco. Racconti degli indiani d’America», Mondadori, Milano 1981, pp. 192.
– Dee Brown, «Seppellite il mio cuore a Wounded Knee», Mondadori, Milano 1972, 1977, pp. 480.
– George Catlin, Pellerossa. «Usi, costumi, vita nella prateria degli indiani d’America», Rusconi, Milano 1987, 1993, pp. 624.
– Mary Crow-Dog, Richard Erdoes, «Donna Lakota. la mia vita di Sioux», Tropea, Milano 1997, pp. 256.
– «Cultura planetaria: omologazione o diversita’? Il rapporto fra le popolazioni indigene del continente americano e l’occidente», Roma 1983, pp. 82.
– Raffaele D’Aniello, «Little Big Horn. Il popolo dei Sioux contro Custer», Erre Emme, Pomezia (Roma) 1995, 3 voll. per complessive pp. 736.
– Jaime de Angulo, «Racconti indiani», Adelphi, Milano 1973, Mondadori, Milano 1979, pp. 240.
– Vine Deloria jr., «Custer e’ morto per i vostri peccati», Jaca Book, Milano 1972, 1977, pp. 276.
– Raymond J. DeMaille (a cura di), «Il sesto antenato. I testi originali e gli insegnamenti di Alce Nero, Xenia, Milano» 1996, pp. VI + 504.
– Charles A. Eastman, «L’anima dell’indiano», Adelphi, Milano 1983, pp. 112.
– Figlio di Vecchio Cappello, «La sapienza dei Navaho», Rusconi, Milano 1978, 1994, pp. 400.
– Geronimo, «La mia storia», Rusconi, Milano 1988, 1993, pp. 208.
– Charles Hamilton (a cura di), «Sul sentiero di guerra. Scritti e testimonianza degli indiani d’America», Feltrinelli, Milano 1956, 1960, pp. 368 (+ 12 tavole).
– Diana Hansen (a cura di), «Indiani d’America. Identita’ e memoria collettiva nei documenti della nuova resistenza indiana», Savelli, Roma 1977, pp. 208.
– Lance Henson, «I testi del lupo / The Wolf Texts», Nottetempo, Roma 2009, pp. 92.
– Lance Henson, «Le orme del tasso / The Badger Tracks», Soconas Incomindios, Torino 1989, pp. II + 52.
– Helen Howard, «Capo Giuseppe», Rusconi, Milano 1988, 1995, pp. 340.
– Philippe Jacquin, «I pellerossa. Popolo delle praterie», Electa-Gallimard, 1993, pp. 192.
– Philippe Jacquin, «Storia degli indiani d’America», Mondadori, Milano 1977, pp. 208.
– Nancy Lurie (a cura di), «Donna Lupo di Montagna», Rusconi, Milano 1989, 1996, pp. 176
– Alice Marriott, Carol Rachlin, «Peyote», Erre Emme, Pomezia (Roma) 1996, pp. 144.
– Peter Matthiessen, «Nello spirito di Cavallo Pazzo», Frassinelli, 1994, pp. XX + 348.
– Mildred P. Mayhall, «I Kiowa», Rusconi, Milano 1988, 1994, pp. 288.
– Edwin C. McReynolds, «I Seminole», Rusconi, Milano 1990, 1994, pp. 384.
– Franco Meli (a cura di), «Parole nel sangue. Poesia indiana americana contemporanea», Mondadori, Milano 1991, pp. XL + 280.
– Rita Melillo, «Tutuch (Uccello tuono)», Mephite, Atripalda (Av) 2004, pp. 256.
– «Messaggio degli Irochesi al mondo occidentale. Per un risveglio della coscienza», la Fiaccola, Ragusa 1986, 1989, pp. 104.
– Nando Minnella, «Pascoli d’asfalto. Poesia & cultura degli indiani d’America», Rossi e Spera Editori, Roma 1987, pp. 88.
– Nando Minnella, Michele Morieri, «Indiani oggi. La Resistenza indiana: documenti e testimonianze». Con una “Guida ai campeggi nelle Riserve indiane”, Gammalibri, Milano 1981, pp. 296.
– «Miti e leggende degli indiani d’America», scelte e curate da Richard Erdoes e Alfonso Ortiz, Edizioni Paoline, Cinisello Balsamo (Mi) 1989, Mondadori, Milano 1994, pp. 702.
– N. Scott Momaday, «Casa fatta di alba», Guanda, Milano 1979, pp. 208.
– John G. Neihardt, «Alce Nero parla», Adelphi, Milano 1968, Mondadori, Milano 1973, 1977, pp. 256.
– William W. Newcomb jr., «Gli indiani del Nord-America», Il Bagatto, Roma 1985, pp. 268.
– Walter Pedrotti, «Dal popolo degli uomini. Canti, miti, narrazioni, preghiere degli Indiani del Nordamerica», Demetra, Bussolengo (Vr) 1995, pp. 160.
– Red Eagle Woman (Carla Fornasari), «I pellerossa piccolo grande popolo», Emi, Bologna 1985, pp. 128.
– Jean-Louis Rieupejrout, «Storia degli Apache», Xenia, Milano 1988, pp. 372.
– Mari Sandoz, «Cavallo Pazzo», Rusconi, Milano 1978, 1993, pp. 512.
– Angelo Schwarz, «1854-1915 cronaca fotografica del genocidio delle nazioni indiane d’America», Priuli & Verlucca, Ivrea 1980.
– Edda Scozza, «Il coraggio d’essere indiano. Leonard Peltier prigioniero degli Stati Uniti», Erre Emme, Pomezia (Roma) 1996, pp. 192.
– «Scritti e racconti degli indiani americani», raccolti da Shirley Hill Witt e Stan Steiner, Jaca Book, Milano 1974, 1992, pp. 222.
– Dean Snow, «Gli Indiani d’America: archeologia e civiltà», Newton Compton, Roma 1979, pp. 222 (con un inserto fotografico di 48 pp.).
– Stan Steiner, «Uomo bianco scomparirai», Jaca Book, Milano 1977, 1994, pp. 296.
– Michael F. Steltenkamp, «Alce Nero, missionario dei Lakota», Mondadori, Milano 1996, pp. 224.
– James Welch, «Inverno nel sangue», Savelli, Roma 1978, pp. 158.
– Clinton A. Weslager, «Erbe e medicine magiche degli indiani del Nordamerica», Erre Emme, Roma 1994, pp. 192.
– Marion Wood, «Dèi e eroi della mitologia nordamericana», Mondadori, Milano 1982, pp. 132.
– Silvio Zavatti (a cura di), «Canti degli indiani d’America», Newton Compton, Roma 1977, 1993, pp. 98.
– Elemire Zolla, «I letterati e lo sciamano», Bompiani, Milano 1969, 1978, pp. XVIII + 400.
ΔΥΟ ΜΙΚΡΑ ΝΕΑ ΤΗΣ “BOTTEGA”
Αυτές τις μέρες το «Κέντρο ερευνών για την ειρήνη» (του Βιτέρμπο) είναι πολύ απασχολημένο – δείτε την ανοικτή επιστολή του Leonard Peltier: lettera aperta a David Sassoli – ζητώντας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «μια πειστική και συγκεκριμένη δέσμευση για την απελευθέρωση του Leonard Peltier» · για να λαμβάνετε το καθημερινό ενημερωτικό δελτίο γράψτε στο: centropacevt@gmail.com
Εδώ έχουμε φιλοξενήσει συχνά ποιήματα και γραπτά του Lance Henson, ποιητή και «πνευματικού ηγέτη» των ανθρώπων που συνήθως ονομάζονται Cheyenne, αλλά και τις κριτικές μερικών από τα βιβλία του. το τελευταίο είναι με τίτλο «Voyager for the Cheyenne» (που δημοσιεύθηκε πέρυσι από τον εκδότη Mauna Kea) και έχουμε ενοχές επειδή ακόμη δεν έχουμε γράψει κάτι σχετικά. Εδώ και λίγο καιρό ο Henson ζει στην Μπολόνια. Αν σας ενδιαφέρει να επικοινωνήσετε μαζί του, η «bottega» θα χαρεί να λειτουργήσει ως γέφυρα.
taggato con Alce Nero, Alexie Sherman, Alfonso Ortiz, Alice Marriott, Ambrose Stephen, American Indian Movement, Angelo Schwarz, Apache, Bruno Bouchet, Capo Giuseppe, Carla Fornasari, Carol Rachlin, Cavallo Pazzo, Centro di ricerca per la pace (di Viterbo), Charles Eastman, Charles Hamilton, Clinton Weslager, Dario Paccino, Dean Snow, Dee Brown, Diana Hansen, Edda Scozza, Edwin McReynolds, Elemire Zolla, Figlio di Vecchio Cappello, Franco Meli, Franz Boas, fuori catalogo, George Catlin, George Custer, Geronimo, Giorgio Stern, Helen Howard, indiani d’America, Irochesi, I’M RED AND PROUD TO BE IT, Jaime de Angulo, James Welch, Jean-Louis Rieupejrout, John Neihardt, kiowa, Lakota, Lance Henson, Libri da recuperare, Little Big Horn, Marco Ferreri, Mari Sandoz, Marion Wood, Mary Crow-Dog, Michael Steltenkamp, Michele Morieri, Mildred P. Mayhall, Nancy Lurie, Nando Minnella, nativi americani, Navaho, NEWSLETTERbottega, pellerossa, Peter Matthiessen, Philippe Jacquin, Raffaele D’Aniello, Raymond DeMaille, Red Eagle Woman, Richard Erdoes, ripubblicabili, Rita Melillo, Scott Momaday, Seminole, Shirley Hill Witt, Silvio Zavatti, Sioux, Soconas Incomindios, Stan Steiner, Vine Deloria jr, Walter Pedrotti, William Newcomb jr, Wounded Knee
«Arrivano i nostri» di Dario Paccino
Αέναη κίνηση-moto Perpetuo 