…»Από ότι κατάλαβα, μόλις γυρίσατε από την Ινδία», μου είπε. »Είχα βρεθεί και εγώ εκεί πριν από αρκετό καιρό και προσπαθούσα να πείσω τους Ινδούς ότι είναι αδύνατο να απαλλαγεί κανείς από την ιδέα του Εγώ ή της συνείδησης, ακόμη και στη βαθύτερη κατάσταση του σαμάντι».
Έτσι ο Δρ. Γιούνγκ μπήκε αμέσως στο κύριως θέμα. Οι χειρονομίες και τα λόγια του ήταν επιβλητικά και κομψά, αλλά από κάτω υπέβοσκε ένας πύρινος ενθουσιασμός που φανέρωνε την εξαιρετική του ζωντάνια, παρά τα σχεδόν ογδόντα δύο χρόνια του.
Ο Δρ. Γιούνγκ συνέχισε: »Όταν ήμουν στο Παμεπιστήμιο της Καλκούτα στη Βεγγάλη, συζήτησα αυτό το θέμα με διάφορους βραχμάνους καθηγητές και ειδικούς, αλλά στάθηκαν ανίκανοι να το κατανοήσουν. Προσπάθησαν να τους εξηγήσω ότι εάν ο Ραμακρίσνα, για παράδειγμα, μπορούσε να απαλλαγεί τελείως από τη συνειδητότητα του στις στιγμές της βαθιάς του έκστασης, τότε αυτές οι στιγμές θα ήταν ανύπαρκτες. Δε θα μπορούσε ποτέ να τις θυμηθεί, να τις καταγράψει ή έστω να αποδώσει ότι υπήρξαν».
»Αφού Ασυνείδητο σημαίνει στην πραγματικότητα μη συνειδητό, κανείς δεν μπορεί να εισέλθει σε αυτήν την κατάσταση όσο είναι ζωντανός και ταυτόχρονα να έχει ανάμνηση αυτού του γεγονότος, όπως διατείνονται οι Ινδοί. Για να λειτουργήσει η μνήμη χρειάζεται ένα συνειδητό παρατηρητή, που είναι ο Εαυτός ή το συνειδητό όν.Όλα αυτά τα συζήτησα με τον Γκουρού του Μαχαραγιά της Μυσόρης…». Σταμάτησε και χτύπησε την πίπα του στο κιγκλίδωμα.
»Πάντα σκεφτόμουν», είπα, »ότι ο Ινδός προσπαθεί να απαλλαγεί από το εγώ για να δραπετεύσει από τον τροχό της Σαμσάρα [μετενσάρκωση]. Για αυτόν η αιωνιότητα θα ήταν σαν μια συνεχής κατάσταση αϋπνίας και επομένως θέλει να χάσει τον εαυτό του μέσα στην έννοια της Ολότητας. Αυτό επιδιώκει ο σύγχρονος Ινδός, αλλά όπως ξέρετε οι Σίντα είχαν προσπαθήσει κάτι διαφορετικό. Τώρα καταλαβαίνω ότι θέλετε να εδραιώσετε ένα διάλογο ανάμεσα στο Εγώ και σε εκείνο που το υπερβαίνει, ότι θέλετε να ρίξετε το φως της συνείδησης όλο και βαθύτερα μέσα στο Ασυνείδητο. Αντιλαμβάνομαι ακόμη ότι σύμφωνα με το νόμο της πολικότητας μπορεί αντίστοιχα να υπάρχει ένα Συλλογικό Συνειδητό ή και Υπερσυνειδητό. Νομίζετε πως ο Ινδός αναφέρεται σε αυτή μάλλον την κατάσταση και αυτή ποθεί όταν φτάνει στο σαμάντι ή, ακόμη βαθύτερα, στην καϊβάλια; Ο πιθανότερος τρόπος για να φθάσει κάποιος σε αυτή την κατάσταση, στην προσέγγιση του Υπερσυνειδητού, είναι να απαλλαγεί από την ορθολογιστική καθημερινή συνείδηση. Είναι πιθανό η διαφορά ανάμεσα σε εσάς και στους Ινδούς να οφείλεται απλά σε μια παρανόηση ή στη δυσκολία κατανόησης του τι ακριβώς εννοεί ο Ινδός όταν λέει ότι επιθυμεί να ξεπεράσει το Εγώ;
»Μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο», είπε ο Γιούνγκ. »Οι Ινδοί είναι φημισμένοι για την αδυναμία τους στη λογική διατύπωση , κατά κύριο λόγο σκέπτονται με παραβολές και εικόνες. Δεν τους ενδιαφέρει η λογική. Αυτό φυσικά είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ολόκληρης της Ανατολής… όσον αφορά την υπόθεση σας για το Υπερσυνειδητό, αυτή είναι μια μεταφυσική άποψη και κατά συνέπεια βρίσκεται έξω από τα ενδιαφέροντα μου. Επιθυμώ να προχωρώ αποκλειστικά με γεγονότα και εμπειρίες. Μέχρι τώρα δεν έχω ανακαλύψει κανένα σταθερό ή καθορισμένο κέντρο στο ασυνείδητο και ούτε νομίζω ότι υπάρχει. Πιστεύω ότι εκείνο που ονομάζω Εαυτό είναι ένα ιδεώδες κέντρο τόσο από το Εγώ όσο και από το Ασυνείδητο και μάλλον είναι ισοδύναμο με την μέγιστη φυσική έκφραση της ατομικότητας, σε μια κατάσταση πληρότητας και ολότητας. Όπως επιδιώκει να εκφραστεί η φύση, το ίδιο και ο άνθρωπος, ο Εαυτός είναι εκείνο το όνειρο της ολότητας. Είναι επομένως ένα ιδεώδες κέντρο, κάτι δημιουργημένο. Οι Ινδοί έχουν γράψει σοφά πράγματα για αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους φιλόσοφους του Σανκύα, η Πουρούσα είναι ο Εαυτός και το Άτμαν ίσως είναι κάτι παρόμοιο. Αλλά ο ορισμός παίρνει πάντα την μορφή μιας παραβολής.
