Benigno Moi 2 σχόλια
του Benigno Moi
Υπάρχει ένα προηγούμενο στην κατάληψη μιας κοινοβουλευτικής έδρας στις ΗΠΑ. Είχε ένα εντελώς διαφορετικό σημάδι και έλαβε χώρα την 1η μαρτίου 1954. Εκείνη τη φορά ήταν η έδρα της κάτω Βουλής που καταλήφθηκε, πάντα στο Capitol Hill της Ουάσιγκτον.
Μας το θύμισε η Ramon Grosfoguel, η πορτορικανή κοινωνιολόγος (καθηγήτρια κάτοχος της έδρας του Chicano / Latino Studies, στο Τμήμα Εθνοτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϋ), για την οποία έγινε λόγος στην «Bottega» σχετικά με το δικό της Να τα σπάσουμε με την αποικιοκρατία. Ρατσισμός, ισλαμοφοβία, μεταναστεύσεις στην αποαποικιοκρατική προοπτική, δείτε:
Η κατάληψη πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα εθνικιστών πορτορικάνων, με επικεφαλής τη Lolita Lebron. Γι’ αυτή την ενέργεια απελευθερώθηκαν από τη φυλακή το 1979, μετά από 25 χρόνια φυλάκισης, λαμβάνοντας «χάρη» από τον πρόεδρο Κάρτερ, ο οποίος μετέτρεψε την ποινή τους, η οποία προηγουμένως ορίστηκε σε 56 χρόνια εγκλεισμού.
Εκτός από τη Lolita Lebron, η ομάδα απαρτιζόταν από 3 άλλους συντρόφους: Rafael Cancel Miranda, Irving Flores και Andrés Figueroa Cordero. Όλοι ανήκουν στο Εθνικιστικό Κόμμα του Πουέρτο Ρίκο, το οποίο αγωνίζονταν για την ανεξαρτησία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες είχαν καταλάβει το Πουέρτο Ρίκο το 1898 («κατακτώντας το» από τους ισπανούς κατά τη διάρκεια του ισπανικού-αμερικανικού πολέμου).
Η ημερομηνία της 1ης μαρτίου επιλέχθηκε, συμβολικά, διότι υπενθύμιζε στους πορτορικανούς την κοροϊδία της 1ης μαρτίου 1917, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες χρειάζονταν στρατεύματα για να στείλουν στο μέτωπο κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, έδωσαν στους κατοίκους του νησιού την υπηκοότητα των ηνωμένων πολιτειών, με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να τους κατατάσσουν ως στρατιώτες.
Η κατάληψη
Η ομάδα της Lolita μπήκε στην αίθουσα και έφτασε στη γκαλερί των επισκεπτών. Εδώ, φωνάζοντας «Viva Puerto Rico Libre!» και ανεμίζοντας τη σημαία του Πουέρτο Ρίκο, πυροβολούν περίπου τριάντα σφαίρες με αυτόματα όπλα, τραυματίζοντας 5 βουλευτές. Ήταν η πρώτη φορά που δέχονταν επίθεση το Καπιτώλιο. Οι τέσσερις συνελήφθησαν, επιβεβαιώνοντας ότι ήταν μόνο μια δράση επιδεικτική, η Lolita Lebron φώναξε «Δεν ήρθα να σκοτώσω κανέναν, ήρθα να πεθάνω για το Πουέρτο Ρίκο!”
Στη δίκη κατηγορήθηκαν για απόπειρα δολοφονίας και άλλα δευτερεύοντα αδικήματα: ζητήθηκε η θανατική ποινή γι’ αυτούς, η οποία στη συνέχεια μετατράπηκε σε μεταβλητές ποινές φυλάκισης, όπως συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για τη Lolita η ποινή ήταν μεταξύ 16 και 50 ετών. Όλοι εξέτισαν δεκαετίες χρόνων εγκλεισμού.
Υπέρ των καταδικασθέντων αγωνιστών υπήρξε μια τεράστια διεθνής κινητοποίηση (πιθανώς και στην Ιταλία, εάν στη διαφήμιση στο ebay η πώληση ενός αντιγράφου του εβδομαδιαίου Oggi του 1954, με την ανακοίνωση της υπηρεσίας «Πώς λειτουργούν οι ιταλοί κομμουνιστές» μεταξύ άλλων ονομάτων αναφέρεται και η Lebron: https://www.ebay.com/itm/OGGI-10-1954-WILMA-MONTESI-MIRIAM-PETACCI-TITO-LUCHERINI-NIETZSCHE-LOLITA-LEBRON-/291566065678)
Η αμνηστία
Η διεθνής κινητοποίηση έπεισε τον Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, το 1979, να αποδώσει αμνηστία στους 3 επιζώντες κρατουμένους μετά από 25 χρόνια (ο Andrés Fiqueroa Cordero είχε πεθάνει στη φυλακή λίγο νωρίτερα).
Η Lolita Ebron επιστρέφει στο Porto Rico, όπου την υποδέχονται σαν ηρωίδα, παρά την αντίθετη γνώμη του κυβερνήτη Carlos Romero Barceló: συνέχισε την στράτευση της για την ανεξαρτησία.
Όταν το 2000 υπήρξε μια κινητοποίηση ενάντια στη βάση των ΗΠΑ, η οποία περιέλαβε ένα τεράστιο διεθνές κίνημα και οδήγησε στο κλείσιμο της βάσης (το 2003), η Lolita ήταν εκεί, έβγαλε ένα παθιασμένο λόγο, διεκδικώντας την επιχείρηση του 1954: “Είχα την τιμή να ηγηθώ της πράξης κατά του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών την 1η μαρτίου 1954, όταν ζητήσαμε την ελευθερία για το Πουέρτο Ρίκο και δείξαμε στον κόσμο ότι είμαστε ένα έθνος που έχει δεχτεί εισβολή, κατελήφθη και κακοποιήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Βορείου Αμερικής. Είμαι πολύ περήφανη που ενήργησα εκείνη την ημέρα, που απάντησα στο κάλεσμα της Χώρας μου”.
Το 2006, η Lolita Lebrón συμμετείχε στο Συνέδριο της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής για την Ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο που πραγματοποιήθηκε στον Παναμά. Έχει λάβει πολλές διακρίσεις. Ο μεξικανός καλλιτέχνης Octavio Ocampo δημιούργησε μια αφίσα της Lolita που εκτέθηκε στην «Galería de la Raza» στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια. Στο Humboldt Park του Σικάγο υπάρχει μια τοιχογραφία που παρουσιάζει τη Lolita με άλλους εξέχοντες πορτορικανούς. Μεταξύ των βιβλίων που γράφτηκαν για τη Lolita είναι το The Ladies Gallery: A Memoir of Family Secrets–Η Γκαλερί των Γυναικών: Ανάμνηση Οικογενειακών Μυστικών των Irene Vilar και Rabassa Gregory Rabassa και το Lolita la Prisionera–η Κρατούμενη από τον Federico Ribes Tovar. Η σκηνοθέτης και παραγωγός Judith Escalona σχεδιάζει να δημιουργήσει μια ταινία για τη ζωή της Lolita. Ένα βιβλίο που γράφτηκε από την Irene Vilar, ανιψιά της Λολίτα, Ένα μήνυμα από τον Θεό στην Ατομική Εποχή: Μια Ανάμνηση-A Message from God in the Atomic Age: A Memoir, μιλά για το πως ήταν να μεγαλώνει γι’ αυτήν και πώς εκείνη η ιστορία επηρέασε αυτήν και την οικογένειά της. Η Βιλάρ έγραψε για τις τραγωδίες που έπρεπε να ζήσει η οικογένειά της.
Η Lolita Lebròn πέθανε το 2010, σε ηλικία 91 χρόνων
taggato con Andrès Figueroa Cordero, assalto al Parlamento USA, Capitol Hill, evidenza, Irving Flores, Lolita Lebron, Parlamento USA, Puerto Rico, Rafael Cancel, Ramon Grosfoguel, Senato americano, Senato Usa, Vieques, Washingto
2 ΣΧΟΛΙΑ
- Benigno Moi 8 Ιανουαρίου 2021 16:33
Από το ισπανικό φεμινιστικό σάϊτ Kamchatka https://www.kamchatka.es/es/lolita-lebron-carcel-asaltar-capitolio-estados-unidos“
Δεν ήρθα να σκοτώσω κανέναν, ήρθα να πεθάνω για το Πουέρτο Ρίκο », φώναξε η Ντολόρες Λεμπρόν, γνωστή ως Λολίτα, όταν συνελήφθη μετά από εισβολή στο Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Γεννημένη στις 19 νοεμβρίου 1920 σε μια ταπεινή οικογένεια, η ζωή της Lolita Lebrón χαρακτηρίστηκε από μια πολιτική δέσμευση από τα νεανικά της χρόνια. Ξεκίνησε τον ακτιβισμό όταν ήταν μόλις 18 ετών, μετά τη λεγόμενη «Σφαγή της Ponce», τη δολοφονία 19 ανθρώπων στα χέρια της αποικιακής αστυνομίας των ΗΠΑ το 1937, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων-διαμαρτυριών για τη φυλάκιση του Pedro Albizu, ηγέτη της πορτορικανικής ανεξαρτησίας. Τέσσερα χρόνια αργότερα μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εργάστηκε ως μοδίστρα σε ένα μεγάλο εργοστάσιο και υπέστη την επισφάλεια, την κακοποίηση και τον ρατσισμό στον οποίον υποβλήθηκαν οι λατινοαμερικάνες μετανάστριες βόρεια του Ρίο Γκράντε.
Ταυτόχρονα, εργάζονταν ως εκπρόσωπος για το εθνικιστικό Κόμμα του Πουέρτο Ρίκο στη Νέα Υόρκη, μια θέση που εκμεταλλεύτηκε για να καταγγείλει, μεταξύ των κοινοτήτων των απόδημων, το αποικιακό καθεστώς που κρύβονταν πίσω από το σύνταγμα της χώρας του Πουέρτο Ρίκο ως Κοινοπολιτεία-Commonwealth του Πουέρτο Ρίκο υπό τη σημαία των αστεριών και των λωρίδων.
Ταξίδεψε στο μήκος και το πλάτος των Ηνωμένων Πολιτειών, επισκεπτόμενη γειτονιές με έντονη λατινοαμερικάνικη παρουσία, όπου ακόνισε τον λόγο της για να προσθέσει υποστηρικτές στην υπόθεση της απελευθέρωσης των λαών, οι οποίοι, όπως έλεγε, ήταν ακόμα κρατούμενοι του «στρατιωτικού ζυγού της αυτοκρατορίας.» Αν και αρχικά ήταν μια υπέρμαχος του ειρηνικού δρόμου ως εργαλείο για την επίτευξη πολιτικών στόχων, η συνεχής ανάμειξη του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών στη Λατινική Αμερική έχει μετατοπίσει τις θέσεις της προς τη στρατηγική της ένοπλης αντιπαράθεσης.
“Εμείς οι απελευθερωτές δεν είμαστε εγκληματίες, αλλά δεν υπήρχε άλλος τρόπος να παραπονεθούμε», είπε σε συνέντευξή της στην εφημερίδα El Mundo το 1998. “ΟΙ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΑΖΟΝΙΚΟΙ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ”
Η Lolita Lebrón εγκατέλειψε κάθε προσπάθεια επίλυσης του διαλόγου και το 1954, υπό την καθοδήγηση του Pedro Albizu, ξεκίνησε ένα σχέδιο επίθεσης στην καρδιά των πιο αντιπροσωπευτικών θεσμών της αμερικανικής πολιτικής. Το σχέδιο ήταν τόσο φιλόδοξο όσο η σημασία των στόχων: το Πεντάγωνο, ο Λευκός Οίκος (τότε στα χέρια της κυβέρνησης Τρούμαν), το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο και το Καπιτώλιο. αλλά οι πόροι ήταν λιγοστοί και ο σχεδιασμός βιαστικός, τόσο που στο τέλος αποφάσισαν να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στον τελευταίο από τους τόπους που εντοπίστηκαν: το κτίριο που στέγαζε τη Βουλή των Αντιπροσώπων, διότι «όλοι οι νόμοι στους οποίους υποκείμεθα γεννήθηκαν εκεί”.
Η επιλεγμένη ημερομηνία ήταν η 1η μαρτίου, η επέτειος των γεγονότων που συνέβησαν το 1917, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, βυθισμένες στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, εμφύτευσαν την αμερικανική ιθαγένεια στο Πουέρτο Ρίκο με μοναδικό στόχο την επιλογή στρατιωτών για τα στρατεύματά της. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε μαζί με τους ηγέτες της ανεξαρτησίας Rafael Cancel Miranda, Irving Flores και Andrés Figueroa Cordero. Πρώτα απ’ όλα, το πρωί, μπήκαν στις εγκαταστάσεις μέσω μιας από τις πλαϊνές πόρτες μέχρι να φτάσουν στη γκαλερί επισκεπτών. Η Lolita κυμάτισε τη σημαία του Πουέρτο Ρίκο, ζήτησε σε υψηλούς τόνους την ελευθερία της χώρας της, και στη συνέχεια έριξε μια ριπή με αυτόματο όπλο που τραυμάτισε τον εκπρόσωπο του κράτους του Michigan Alvin Bentley και άλλα 29 άτομα. Ακόμα και σήμερα, στον πάγκο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, μπορούμε να δούμε την τρύπα που προκάλεσε μια από τις σφαίρες. Οι δυνάμεις ασφαλείας κατάφεραν να καταστείλουν την επίθεση μέσα σε λίγες ώρες και η ομάδα συνελήφθη και φυλακίστηκε.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο εισαγγελέας Leo A. Rover ζήτησε τη θανατική ποινή για τους κατηγορούμενους και, παρόλο που το αίτημα επικροτήθηκε από τα πιο συντηρητικά μέσα ενημέρωσης, ο δικαστής Alexander Holtzoff επέλεξε την καταδίκη της στέρησης της ελευθερίας που πήγαινε από τα 50 και 75 έτη. Η Lolita εξέτισε την ποινή της στο Anderson Correctional Institution για γυναίκες στη Δυτική Βιρτζίνια, όπου έπρεπε να ξεπεράσει το θάνατο δύο από τα παιδιά της και την ταπεινωτική μεταχείριση που δέχονταν συχνά: επιθέσεις, απομόνωση και άρνηση υγειονομικής περίθαλψης.
Με την πάροδο των χρόνων, οι εκστρατείες πίεσης που ζητούσαν την απελευθέρωση των κρατουμένων άρχισαν να αυξάνουν το βάρος τους στη διεθνή σκηνή, αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζήτησε, σε αντάλλαγμα, μια δήλωση παραίτησης από τα ιδανικά τους για ανεξαρτησία, και ένα αίτημα για ελευθερία υπό όρους, πράγμα που σήμαινε αποδοχή των εγκλημάτων.
Η Lolita και οι σύντροφοί της αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε διορθωτική πράξη και μάλιστα απέρριψαν δημοσίως την απελευθερωτική εκστρατεία του 1973 με επικεφαλής τον Rafael Hernández Colón, κυβερνήτη των ΗΠΑ στο Πουέρτο Ρίκο: «Δεν αναγνωρίζω την αποικιακή κυβέρνηση του Πουέρτο Ρίκο, ούτε την εκτέλεση του, νομοθετική και δικαστική, γιατί η πατρίδα μου είναι, δυστυχώς, μια φυλακισμένη χώρα», είπε η Lolita.
Μετά από περισσότερες από δύο δεκαετίες πίσω από τα κάγκελα, τα αιτήματα για επιείκεια είχαν καταστεί κραυγαλέα: πολιτικοί και κοινωνικοί ηγέτες, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Καθολική Εκκλησία και ακόμη και ο Kenneth Roberts, ένα από τα μέλη του Κογκρέσου που τραυματίστηκαν κατά την επίθεση στο Καπιτώλιο, ένωσαν τις δυνάμεις στις προσπάθειες να αλλάξουν την ακίνητη θέση των υπηρεσιών ΗΠΑ, μέχρι το 1979, μετά από 25 χρόνια φυλάκισης, ο Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ χορήγησε αμνηστία χωρίς αποζημίωση στη Lolita Lebrón, τον Irving Flores και τον Rafael Cancel Miranda. Ο Andrés Figuero Cordero, ο άλλος εμπλόμενος, είχε αφεθεί ελεύθερος λίγους μήνες νωρίτερα για λόγους υγείας, και πέθανε λίγο αργότερα, θύμα του καρκίνου, στην πατρίδα του το Πουέρτο Ρίκο.
Μετά την επιστροφή της στο νησί, καλωσορισμένη ως ηρωίδα από τους αυτονομιστικούς κύκλους, η Λολίτα συνέχισε τον ακτιβισμό της, ακόμη και φυλακίστηκε ξανά για 60 ημέρες, αφού συμμετείχε, τον ιούλιο του 2001, στην ειρηνική επίθεση στο νησί της Vieques, ένα έδαφος υπό την κυριαρχία του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.
Το 1997 είχε ήδη δηλώσει ότι η μακρά περίοδος φυλάκισης δεν είχε διαρρήξει τις πεποιθήσεις της, όταν ενώπιον μιας επιτροπής του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών διαβεβαίωσε ότι η επίθεση στο Καπιτώλιο ήταν «μια κραυγή ελευθερίας από έναν λαό που απειλείται από εξαφάνιση”.
Πρόσθεσε: «Είχα την τιμή να ηγηθώ της πράξης κατά του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών την 1η μαρτίου 1954, όταν ζητήσαμε την ελευθερία για το Πουέρτο Ρίκο και δείξαμε στον κόσμο ότι είμαστε ένα έθνος υπό εισβολή, κατοχή και κακοποίηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είμαι περήφανη που απάντησα στο κάλεσμα της χώρας μου».
Η Lolita Lebrón πέθανε στις 10 αυγούστου 2010 στο Σαν Χουάν, την πρωτεύουσα του Πουέρτο Ρίκο, και μέχρι χθες αυτή και οι σύντροφοί της ήταν οι μόνοι που κατάφεραν να επιτεθούν στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον. Τώρα, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος που διαπράχθηκε από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ, αξίζει να αναρωτηθούμε αν η δικαιοσύνη των ΗΠΑ θα είναι τόσο σκληρή με τους δράστες όσο ήταν ενάντια στον ύμνο ελευθερίας της Λολίτα και των συντρόφων της.
Benigno Moi 8 Ιανουαρίου 2021 17:03
Η νεκρολογία της Lolita Lebrón, ακτιβίστριας του Πουέρτο Ρίκο που φυλακίστηκε για την επίθεση της το 1954 στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών
Η Lolita Lebrón, που πέθανε σε ηλικία 90 ετών, ήταν μια ποιήτρια και σύμβολο του εθνικισμού του Πουέρτο Ρίκο.
Ήταν επίσης μια τρομοκράτης, αν και δεν θα είχε περιγράψει τον εαυτό της με αυτό τον τρόπο.
Όλα καταλήγουν σε αυτό που έκανε με ένα πιστόλι διαμετρήματος 45 στη Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών ένα απόγευμα μαρτίου 1954, και γιατί.
Όταν η Lebrón γεννήθηκε, από φτωχούς γονείς στις αγροτικές περιοχές του Πουέρτο Ρίκο, το νησί της Καραϊβικής ήταν αποικία των Ηνωμένων Πολιτειών για 20 χρόνια, μετά τον ισπανικό-αμερικανικό πόλεμο του 1898.
Το 1950, του δόθηκε μερική αυτονομία, ως «συνδεδεμένο ελεύθερο κράτος», αλλά πολύ μακριά από το να κατευνάσει τον αγώνα για ανεξαρτησία, η κίνηση απλά επιδείνωσε την κατάσταση.
Λίγα, στην πρώιμη ζωή της Lebrón, έμοιαζαν να υποδεικνύουν τη μετέπειτα φήμη της.
Ο πατέρας της, ένας εργάτης αγρότης, δεν μπορούσε παρά να της προσφέρει μονάχα περιορισμένη εκπαίδευση, και η Lebrón μεγάλωσε αδύναμη και άρρωστη μετά από μια επίθεση πνευμονίας. Όμως στα τέλη της εφηβείας της, ριζοσπαστικοποιήθηκε μετά από μια αστυνομική σφαγή εθνικιστών διαδηλωτών στην πόλη Ponce, στην οποία 17 άνθρωποι πέθαναν.
Αφού χώρισε από τον πρώτο της σύζυγο, η Lebrón μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1940 και, μαζί με χιλιάδες άλλους πορτορικάνους μετανάστες, εργάστηκε ως μοδίστρα στην περιοχή ενδυμάτων.
Θαυμάστρια του ακτιβιστή της ανεξαρτησίας Pedro Albizu, ο οποίος υποστήριζε τον ένοπλο αγώνα, προσχώρησε στο εθνικιστικό κόμμα το 1947, και λόγω του αντι-λατινικού ρατσισμού που αντιμετώπισε στο χώρο εργασίας.
Οι δύο αλληλογραφούσαν και η Lebrón άρχισε να αναλαμβάνει όλο και πιο σημαντικά καθήκοντα στο αμερικανικό τμήμα του κόμματος.
Το 1954 o Albizu την διέταξε να οργανώσει μια επίθεση σε «στρατηγικούς στόχους». Επέλεξε το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών και αποφάσισε να ηγηθεί η ίδια της ομάδας. Όσο απίθανο φαίνεται σήμερα, οι τέσσερις ριζοσπάστες πορτορικανοί δεν είχαν καμία δυσκολία να μπουν στη γκαλερί επισκεπτών της Βουλής των Αντιπροσώπων οπλισμένοι με τα Lugers τους. Σε ένα σήμα της Lebrón – η οποία ξεδιπλώνει την εθνικιστική σημαία του Πουέρτο Ρίκα και φώναξε «Ελευθερία για το Πουέρτο Ρίκο τώρα!» – άνοιξαν πυρ, αν και η Lebrón ισχυριζόταν πάντα ότι στόχευε στην οροφή. Πέντε νομοθέτες τραυματίστηκαν, τρεις από αυτούς σοβαρά, και παρόλο που ένας από τους σκοπευτές αρχικά κατάφερε να το σκάσει, όλοι δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε μακρές ποινές φυλάκισης.
Η ίδια η Lebrón καταδικάστηκε σε έως και 50 χρόνια. Αφού πήρε χάρη, με τους άλλους δύο επιζώντες, το 1979, συνέχισε τις δραστηριότητές της υπέρ της ανεξαρτησίας και χαιρετίστηκε ως ηρωίδα από πολλούς συμπατριώτες της.
Αν και δεν υποστήριζε πλέον τη βία, δεν μετάνιωσε για την επίθεση στο Κογκρέσο. «Ο ένοπλος αγώνας είναι ο τελευταίoς πόρος του λαού», είπε σε μια συνέντευξη το 1998, λέγοντας ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων ήταν ένας κατάλληλος στόχος γιατί «εκεί γεννιούνται όλοι οι νόμοι που μας καταπιέζουν.»
Το γεγονός ότι η φατρία υπέρ της ανεξαρτησίας δεν έλαβε ποτέ ούτε το 5% των ψήφων στο δημοψήφισμα για την κατάσταση του νησιού δεν την αποθάρρυνε.
Αναγνωρίζοντας ότι, από οικονομική άποψη, ο λαός του Πουέρτο Ρίκο ήταν καλύτερα υπό την κυριαρχία των ΗΠΑ, θεωρούσε την ελευθερία από ξένες παρεμβάσεις πιο σημαντική από την υλική ευημερία.
Σε ηλικία 81 ετών, η Lebrón φυλακίστηκε ξανά για τις πολιτικές της δραστηριότητες. Με την ευκαιρία αυτή, εξέτισε 60 ημέρες για καταπάτηση σε μια περιορισμένη στρατιωτική περιοχή, στο πλαίσιο των (τελικά επιτυχημένων) μαζικών διαμαρτυριών κατά της κατοχής του αμερικανικού ναυτικού στο νησί Vieques του Πουέρτο Ρίκα, το οποίο χρησιμοποιείτο ως πολύγωνο σκοποβολής.
Οι δύο γιοι της Lebrón πέθαναν πριν από αυτή. Επέζησε του τρίτου συζύγου της, Sergio Irizarry, της αδερφής της Aurea και διαφόρων από τα εγγόνια.
Η Dolores «Lolita» Lebrón Sotomayor, ακτιβίστρια, γεννημένη στις 19 νοεμβρίου 1919, πέθανε την 1η αυγούστου 2010
Αέναη κίνηση-moto Perpetuo 